Gặp lại Trương Thiếu Huyền qua "Phép màu"
Trại sáng tác Văn học thiếu nhi toàn quốc diễn ra tại Hà Nội, do Hội Nhà văn Việt Nam tổ chức giữa năm 1991 có lẽ cuộc gặp gỡ đầu tiên đông đủ nhất của những cây bút chuyên viết về thiếu nhi trên cả ba miền Trung, Nam Bắc, sau ngày thống nhất đất nước. Lần đó, Trại viết tập hợp gồm nhiều thế hệ lứa tuổi khác nhau như: Kim Chuông, Hoàng Tá, Nguyễn Ngọc Ký, Lê Hồng Thiện, Huỳnh Thị Thu Trang, Nguyễn Trí Công, Đặng Trung Nhân, Trần Trung Sáng, Trương Thiếu Huyền, Hồng Thủy…
Bìa tập thơ "Phép màu".
Hầu hết mấy chục thành viên tham dự Trại đều là những cây bút đã có nhiều tác phẩm phổ biến quen thuộc, đạt nhiều giải thưởng cao, hoặc là những cây bút triển vọng được các Hội Văn học nghệ thuật các địa phương tiến cử. Thế nhưng, sau hơn 30 năm trôi qua, điểm lại danh sách những cây bút ngày ấy, thì ngoại trừ một vài người đã qua đời (Hoàng Tá, Nguyễn Ngọc Ký, Nguyễn Trí Công…), những người còn trụ lại tiếp tục viết cho thiếu nhi là hết sức hiếm hoi. Và một trong những trường hợp hiếm hoi ấy, không thể không nhắc đến: nhà thơ Trương Thiếu Huyền.
Trương Thiếu Huyền, tên thật Nguyễn Văn Trường. Anh tốt nghiệp Đại học Sư phạm Hà Nội 2 và Học viện Báo chí - Tuyên truyền. Từng đi bộ đội, dạy học, làm báo, hiện sinh sống tại Hạ Long, Quảng Ninh. Anh là một nhà thơ có những tác phẩm rất ấn tượng, độc đáo trong ngôn từ và sâu sắc trong ý tứ, đặc biệt với những sáng tác viết cho trẻ em. Từ năm 1990, anh đoạt Giải Ba về thơ Cuộc thi sáng tác văn nghệ do Bộ GD-ĐT tổ chức. "Tập đếm" là tập thơ thiếu nhi của Trương Thiếu Huyền, do NXB Kim Đồng ấn hành năm 2013. Đầu năm 2024, chúng tôi lại được anh gởi tặng tập thơ "Phép màu" cũng do NXB Kim Đồng vừa ấn hành.
"Phép màu" gồm 32 bài thơ, với nhiều minh họa màu rất đẹp (họa sĩ Hậu Phan thực hiện). Nội dung tập thơ đa phần là những mẩu chuyện nhỏ, những câu chuyện rất vui, dẫn trẻ em vào thế giới đời sống muôn màu, từ đó, cung cấp cho trẻ những kiến thức cuộc sống xung quanh. Trong lời giới thiệu "Phép màu", nhà thơ Kim Chuông nhận định: "Viết cho các em, Trương Thiếu Huyền luôn mở rộng biên độ khai thác. Từ tạo dựng những bức tranh thiên nhiên, cảnh vật đến những chuyện vui trong đời sống sinh hoạt trẻ thơ. Trương Thiếu Huyền còn ý thức đem đến cho các em những kiến văn về lịch sử, văn hóa. Tình yêu gia đình, quê hương, đất nước, và niềm tự hào truyền thống dân tộc được Trương Thiếu Huyền khai thác và biểu hiện khá hay (Từ từ biết hết, Bạn nhận ra tôi không?). Gần bốn mươi năm cầm bút, Trương Thiếu Huyền viết đều, viết chắc, viết tinh lọc, chọn lựa, và không ham in nhiều, khẳng định anh vô cùng trân trọng việc sáng tác cho các em. Nhà thơ của những trang viết tươi non, trong trẻo, ngộ nghĩnh, mát lành và hữu ích. Nhà thơ của rất nhiều niềm tin yêu, hẹn đợi trước đông đảo công chúng bạn đọc, bạn viết".
Điển hình hơn cả, ở bài thơ "Phép màu", cũng là tựa đề của tập thơ, tác giả viết : "Chuyện xưa tiên bụt/ Ban cho phép màu/ Diệt trừ gian ác/ Cứu người khổ đau/ Phép màu thế nào/ Tôi chưa được biết/ Có như cầu vồng/ Bất ngờ xuất hiện/ Phép màu đã đến/ Lúc tôi ngủ khì/ Khi mở mắt dậy/ Có sữa bánh mì/ Nhà tôi có bụt/ Nhà tôi có tiên/ Ông bà tôi đó/ Khi cần hiện lên". Chỉ bằng cách diễn đạt đơn giản thế thôi, từ chỗ chưa được biết gì, đến cái bất ngờ xuất hiện…, chỉ là những điều rất thật, tác giả đã dẫn dắt các em đến với thế giới thần tiên gần gũi, nhanh chóng vô cùng…
Cũng với phương pháp ấy, ở bài thơ "Chọn chữ học trước", trước cái việc khó khăn bây giờ đều phải chọn chữ A, theo trật tự bảng chữ cái tiếng Việt, thì bây giờ tác giả lại hướng các em đến một cách giải quyết vui tươi, hóm hỉnh: "Chào năm học mới/ Trang vở tươi màu/ Chữ nào học trước/ Các bạn nói mau/ Chó liền gâu gâu/ Chữ "G" học trước/ Gà như chợt thức/ Chữ "O" chữ "O"… Cứ như vậy, chữ nào được nói nhiều nhất thì chọn học trước thôi. Vì chó hay sủa "Gâu, gâu" thì chọn chữ "G" học trước là đúng rồi, còn những con vật khác mỗi con đề nghị chữ học trước theo tiếng của loài mình.
Hoặc ở bài thơ "Mèo và chó": "Mèo học tiếng Chó/ Chó học tiếng Mèo/ Hóa ra ngoại ngữ/ Không khó lắm đâu/ Trước đây Mèo, Chó/ Ít chơi với nhau/ Giờ có ngoại ngữ/ Bên nhau rất lâu". Có thể đây là một vấn đề "khó" của ngành giáo dục, nhưng qua cách giải quyết hồn nhiên, ngộ nghĩnh, tác giả đã tạo nhịp cầu để trẻ em tiếp nhận dễ dàng.
Đặc biệt, trong tập thơ này, Trương Thiếu Huyền thể hiện sở trường thể loại thơ 4-5 chữ, rất phù hợp và dễ thuộc với trẻ em. Trong đó những bài đáng yêu nhất như: "Ve ơi", "Tôi là Quang Hải", "Em vào lớp một", "Hòa bình trái đất", "Chuyện mình hồi bé", "Từ từ biết hết", "Như đồng dao", "Mèo và Chó", "Con chữ", "Mầm, chồi, lá"...
Thơ viết cho thế giới trẻ thơ không hề dễ, hay lại càng khó. Muốn vậy, nhà thơ phải hiểu biết sâu sắc tâm sinh lý trẻ em, phải đặt mình vào tâm thế của trẻ để quan sát, hiểu và tư duy theo kiểu con trẻ… Và "Phép màu" của Trương Thiếu Huyền đã làm được điều này. Xin chúc mừng anh.
Nguồn: cand.com.vn
